Ostrzeżenie RCB

ZAGROŻENIE WYCHŁODZENIEM ORGANIZMU W SEZONIE ZIMOWYM

 

1. Poziom zagrożenia wychłodzeniem organizmu (hipotermią) w sezonie zimowym jest obliczany na podstawie wskaźnika UTCI (Universal Thermal Climate Index - wskaźnik termiczny oceniający obciążenie cieplne człowieka przyjęty przez Europejski Program Współpracy w Dziedzinie Badań Naukowo- Technicznych). UTCI jest wyliczany w stopniach Celsjusza i uwzględnia m. in. temperaturę, wilgotność powietrza, ciśnienie, promieniowanie słoneczne i cieplne, siłę wiatru, przeciętne parametry fizjologiczne itp. 

2. W okresie zagrożenia hipotermią (listopad-marzec) prognoza IMGW dot. wskaźnika UTCI na najbliższą dobę jest publikowana w Raporcie Dobowym Rządowego Cenrum Bezpieczeństwa na stronie http://rcb.gov.pl Poziom zagrożenia szacowany jest zgodnie z poniższą skalą:

UTCI (oC)	Zagrożenie	% zgonów z wychłodzenia 2010-2012	liczba dni z daną temperaturą
+9oC do 0oC	małe	0	6
-1oC do -13oC	średnie	11,22	86
-14oC do -27oC	duże	49,22	99
-28oC do -40oC	bardzo duże	32,71	25
-40oC poniżej	ekstremalne	6,85	2

(Badany okres: 1.12.2010 - 31.03.2011; 1.12.2011 - 11.12.2011; 1.01.2012 - 29.03.2012)

Udzielanie pierwszej pomocy w przypadku wychłodzenia organizmu (hipotermii):

Podczas opieki nad wychłodzonym człowiekiem obowiązuje ogólna zasada: unikać wszelkich zbędnych ruchów poszkodowanego. Im wyższy stopień hipotermii, tym bardziej trzeba na to uważać. Przy obniżonej temperaturze ciała organizm pracuje mało wydajnie i ledwie utrzymuje krążenie krwi w sercu, płucach i mózgu. Nawet nieznaczne ruchy, powodują przepływ ciepłej jeszcze krwi z tułowia w wyziębione kończyny. Powrót zimnej krwi do środka ciała (tzw. „afterdrop”) może doprowadzić do ostatecznego załamania się czynności życiowych i zahamowania krwiobiegu.

Zawsze:

• przyjmuj, że nastąpiło wyziębienie organizmu, gdy ofiara znajduje się w zimnej wodzie więcej niż 10–15 minut,
• bądź przy ofierze, lecz nie drażnij jej – szorstkie postępowanie może spowodować zatrzymanie akcji serca,
• obserwuj, czy ofiara nie wymiotuje i bądź gotów jej pomóc, aby się nie zadławiła,
• ignoruj prośby typu „Zostawcie mnie w spokoju, nic mi nie jest.” – ofiara jest w poważnych kłopotach, kontynuuj obserwację ofiary,
• chroń ofiarę przez dłuższy okres, aż do pełnego odzyskania sił lub przyjazdu pomocy medycznej.

Pamiętaj:

• pierwsza pomoc w umiarkowanych i krytycznych przypadkach to przede wszystkim ogrzanie, by ustabilizować temperaturę, następnie powinno nastąpić powolne, samoistne ogrzanie się ciała; gwałtowne ogrzewanie, takie jak gorąca kąpiel lub prysznic może być fatalne w skutkach (w najlepszym wypadku może spowodować komplikacje), temperatura ciała podczas ogrzewania zmienia się wolniej niż temperatura skóry,
• potrzeba wielu godzin, by temperatura ciała wróciła do normy,
• nie poddawaj się, nawet jeżeli ofiara jest w stanie krytycznym i pomoc wydaje się niemożliwa,
• ratowanego jak najszybciej należy przenieść w miejsce osłonięte od wiatru, do suchych, przewiewnych i ciepłych warunków, i stopniowo zacząć ogrzewać. Traktować delikatnie, zdjąć przemoczone ubranie (pociąć jeżeli konieczne). Łagodnie ogrzewać plecy, szyję, głowę. Przykryć poszkodowanego śpiworem lub kocami, odizolować od zimna - również szyję i głowę.

Poza tym w zależności od stopnia wychłodzenia należy:

• łagodne objawy – Poszkodowany jest w pełni przytomny, należy go bez zbędnego poruszania rozebrać, ułożyć w śpiworze, zawinąć dodatkowo w płachtę ratunkową, podawać ciepłe, słodkie napoje (nie wolno podawać jakiegokolwiek alkoholu), ostrożnie wysuszyć (nie nacierając ręcznikiem ani nie masując, aby nie prowokować przepływu krwi z głębi ciała do naczyń podskórnych), ułożyć w pozycji bocznej ustalonej. Jeżeli tylko istnieje taka możliwość, należy szukać schronienia w ogrzanych pomieszczeniach i pozostać tam przez kilka godzin. Ponadto przyłożyć zewnętrzne, łagodne źródła ciepła do głowy, pleców, szyi i ud – nie wolno pozwolić temperaturze na opadanie, lecz trzeba unikać gwałtownego ogrzewania.
• Umiarkowane objawy – U poszkodowanego pojawia się apatia i sztywność mięśni. Nie należy go rozbierać. Poza tym trzeba postępować tak, jak przy pierwszym stadium choroby, tylko ułożyć ofiarę z podkurczonymi kończynami, co może zapobiec spadkowi temperatury ciała o kolejne stopnie. Podczas transportu unikać ułożenia w pionie, bezpieczna jest tylko pozycja leżąca. Można podawać ciepły płyn, jedynie gdy poszkodowany jest przytomny i jest w stanie go wypić. Jeżeli to możliwe należy zaprowadzić ofiarę do lekarza.
• Ostre i krytyczne objawy – Poszkodowany traci przytomność. Należy postępować tak, jak przy umiarkowanych objawach, ale nie wlewać do ust żadnych płynów i nie podawać jedzenia. Tylko pomoc medyczna i kliniczna może zapewnić przeżycie. Badanie tętna osoby nieprzytomnej będącej w hipotermii powinno trwać przez 1 minutę. W przypadku stwierdzenia braku tętna powinno się przez pierwsze 3 minuty prowadzić tylko wentylację (w celu ogrzania ciała od wewnątrz), a następnie powtórzyć badanie tętna, również przez 1 minutę. W przypadku potwierdzenia braku tętna lub gdy nastąpi zatrzymanie oddechu, należy niezwłocznie rozpocząć reanimację. Mocno wychłodzone komórki potrzebują dużo mniej tlenu i substancji odżywczych niż normalnie. Powracają do życia także bardzo powoli. Człowieka w skrajnej hipotermii często trudno odróżnić od martwego. Bardzo istotne jest, aby nie rozpoczynać reanimacji zbyt wcześnie, to znaczy, zanim nie stwierdzi się zatrzymania oddechu lub krążenia.

Chory w takim stadium hipotermii musi być koniecznie przewieziony do szpitala, najlepiej na oddział intensywnej opieki medycznej lub szpitalny oddział ratunkowy.